Yıllar önce bir İngiliz ile çalışmıştım. Laf arasında deyim kullanmayı severdi ve (biraz argo olacak ama) bazen yeri geldiğinde: “Domuza ruj da sürsen hala domuzdur.” derdi.

Bu aralar teknoloji ve internet girişimi kelimelerini çok duyuyoruz. Nedir teknoloji ve internet girişimi?

Ben açıkçası teknoloji girişiminden teknoloji geliştiren girişim anlıyorum. Bunu da kendi sitesini veya mobil uygulamasını kendi yazan, e-ticaret sitesini kendi açan diye tanımlamıyorum. Yarın bir gün belki de bir patent alabilecek ticari bir fayda olarak kullanılma şansı olan inovasyon üzerinde çalışan girişimlere teknoloji girişimi diyorum. Örneğin Facebook’a tarafından satın alınan sanal gerçeklik (VR) cihazı Oculus Rift.

WWW’in ilk yıllarında olmadığımıza göre internet girişiminden de artık internet ekonomisini kullanan girişimleri anlamalıyız. Örneğin internet üzerinde paylaşım ekonomisinden faydalanarak başarılı olan Airbnb ve Uber’i sayabiliriz.

Tabi bu iki özellik aynı girişimde yer alabilir.

Sıkça karşılaştığım bir durum var. Kendine teknoloji veya internet girişimi diyenlerin bir kısmı bu tanımlara uymuyor.

Teknoloji girişimi diyenler teknoloji kullanan girişim çıkıyor. Bu girişim nasıl bir teknoloji girişimi deyince “şu cihazı kullanıyoruz, bu cihazı internet üzerinden o cihaza bağlıyoruz” diyorlar. Ama bakıyorsunuz geliştirdikleri ve değerli bir patent haline dönüştürebilecekleri bir bakış, bir vizyon ya da çalışma yok.

Internet girişimi diyenlerin bir çoğu da mağazası ya da müşteri arayüzü internet ve mobil uygulama (app) üzerinde açılmış klasik iş modeli çıkıyor. Anlamak çok basit, internet sitesi ve app’ı yok sayın diğer bir lojistik veya concierge firmasından bir farkı kalmıyor. Ruju silmek domuzu görmek için yeterli oluyor.

Diğer bir riskli alan da bazı SaaS veya iletişim kanal sağlayıcıları kendinin büyük bir sosyal ağa dönüşeceğini var sayıyor. Ben kurdum onlar gelir diyor. Gelecek değerini sosyal ağının tutunmasında görüyor. Herkes Whatsapp olacağını düşünüyor.

Geniş bir konu; çok uzatmadan şunu söyleyeyim: Ne konuda girişim yaparsanız yapın, vizyonunuzu geleceğe dönük olarak sınırlandırmayın. Girişiminizi değerli kılmak için kopyalanması zor teknolojik gücünü inşa etmeye odaklanın.

Sağlıcakla kalın,

Engin Utkan